a. Ik heb jullie de hoofdlijn van de lezing van Labuschagne in kleine stukjes en samengevat voorgeschoteld. Ik kijk terug op wat er gebeurd is terwijl we aan de hand van deze theoloog ons lieten leiden.
b. Nog even weer de context van het verhaal. Het gaat om een lezing die hij hield op een studiedag van ‘Op goed gerucht’. Een dag van bezinning voor predikanten en theologen.
c. En ook nog weer de bedoeling van zijn verhaal. Hij constateert, dat de kerk met haar theologie in een diepe crisis verzeild is geraakt. En die geloofscrisis is een vertrouwenscrisis. De kerk verliest haar kredietwaardigheid en daarmee de geloofwaardigheid van haar boodschap.
Daarvoor zijn verschillende oorzaken. Labuschagne concentreert zich op de theologische oorzaak. De kerk heeft zich niet op tijd aangepast aan het veranderde wereldbeeld en het veranderde levensgevoel sinds de Verlichting. Anders gezegd: de kerk heeft de resultaten van de moderne Bijbelwetenschap niet verwerkt in de theologie en de geloofsleer.
d. Het is heel dringend nodig, dat het geloofsbelijden van de kerk getoetst wordt aan de Schrift in het licht van de door de Bijbelwetenschap verworven inzichten. Anders blijf je hangen in een traditionele, fundamentalistische Bijbelbeschouwing. Plus een daarop gebaseerd godsbeeld.
e. Daarnaast signaleert hij dat de kerk zich vooral heeft laten leiden door een zeer eenzijdig tegenover elkaar stellen van openbaring van Godswege en menselijke ervaring. En door een Jezus-alleen-beweging waarbij het alleen om Jezus draait. Jezus zou dan één en dezelfde zijn als God Jahwè.
f. Er worden dan verschillende Bijbelteksten besproken, verspreid over de hele Bijbel. Daarmee probeert Labuschagne eeuwenlange verkeerde uitleg recht te zetten en eenzijdige verklaring in evenwicht te brengen.
g. God is de Aanwezige. Het gaat om Hem. Jezus is niet dezelfde als deze God. Wél is hij de ideale gevolmachtigde van God. Hij gaf een nieuwe aanzet tot het verwerkelijken van de heerschappij van God. En de Geest komt van God na de dood van Jezus als de andere Jezus (zo ook elders uitgelegd door Labuschagne).
h. In zijn conclusie hebben we gezien, dat Labuschagne pleit voor een overschakeling van de trinitarische denken (Vader – Zoon – Geest) naar het z.i. meer Bijbelse unitarische (de Ene, Aanwezige).
Daarmee doe je recht aan de Bijbel en kun je in deze tijd beter aansluiten bij het eigentijdse denken en voelen. En je sluit aan bij het Jodendom en mogelijk bij de Islam en zelfs andere godsdiensten.
i. Labuschagne geeft een bepaalde uitleg van Bijbelteksten. Ik heb te weinig bagage om dat allemaal te controleren. Maar het komt wel sterk over. En op een gegeven moment gaat het ook om een stukje vertrouwen dat je iemand geeft. Niet kritiekloos, niet grenzeloos. Vgl. de politiek. De politici hebben veel gediscussieerd in de voorbij verkiezingscampagne. Vaak was het niet te volgen, omdat maar weinigen in staat zijn te beoordelen of uitspraken kloppen en de daarin uitgesproken verwachtingen realiseerbaar zijn. Op een gegeven moment gaat het ook om vertrouwen dat je geeft aan een volksvertegenwoordiger of landsbestuurder.
j. Veel hangt af van hoe je met de Bijbel omgaat. Hoe je leest en uitlegt. Daar is Labuschagne uitdrukkelijk mee bezig geweest als exegeet (uitlegger), als theoloog. Hij gaat nieuwe, andere wegen – dat maakt het spannend. Tenminste, dat kan het. Niet als je vast blijft houden aan het traditionele. Dat is bij Hem als snel ook fundamentalistisch. Wel als je bereid bent om je open te stellen voor mogelijk andere uitleg; voor je laten corrigeren; voor nieuw evenwicht. Het is spannend, maar ook heel boeiend en uitdagend om deze weg te gaan.
Zo voor nu weer even meer dan genoeg…
Ha Peter,
Dat is een groot aantal punten. Ik herken ook de zoektocht (maar dat wist je al :-)). Gisteren zag ik voor het eerst PuberruikXL waarbij een niet gelovig (punk)meisje een week bij een gezin (met 9 kinderen) van Gref vrijgemaakte huize woont.
Daar zie ik dat de manier van geloven aan de ene kant authentiek overkomt maar tegelijkertijd ook buiten mijn wereld staat. Ik geloof niet dat God van mij vraagt om zo in het leven te staan. Mij lijkt daarom ook dat die manier van bijbeluitleg niet is meegegaan met het veranderende wereldbeeld.
Persoonlijk kan ik daarom denk ik ook weinig met dat Gods- en wereldbeeld.
Een mij geliefde predikant van vroeger had als criterium de vraag: “worden we er geloviger van?” Als dat zo is dan zijn we op de goede weg, als dat niet zo is doen we onszelf en elkaar te kort.
Voor mij als mens en gemeentelid, voor jou als mens en voorganger voor ons als gemeente is daarmee de vraag doen we die dingen (uitleg van de bijbel, maatschappelijke activiteiten, zingen, bidden enz.) waarmee/waardoor we geloviger worden? Misschien moet ik het woord samen er nog aan toevoegen.
Daarmee hebben we dan een ijkpunt. Alleen doet zich het probleem voor dat een geref vrijgmaakte waarschijnlijker door andere uitleg/daden geloviger wordt dan ik. Zijn we dan niet weer terug bij af?
En om het nog complexer te maken: dit probleem van invulling geven aan het geloof in deze tijd is in verschillende delen van de wereld weer anders. Wij, Nederlanders zijn rationeel en kunnen daarom geen waarde hechten aan de bijbel, God. “Elk weldenkend mens snapt toch dat dit een construct is wat niet werkelijk waar is”, zo wordt vaak geredeneerd. Maar in Amerika denken ze daar heel anders over. En wij maar denken dat wij weten hoe het zit :-).
Dat alles geeft mij het gevoel dat we het echt zelf uit moeten zoeken en ook dat we ons zoeken moeten en mogen relativeren. Misschien doet het er allemaal niet zo toe? Tenzij mensen door ons denken en handelen in de verdrukking komen (ik denk aan homofilie als ‘ziekte’).