Modern geloven

Ik zie en hoor dat er al wat mensen de weblog opgezocht hebben! Schroom niet om te reageren op de onderwerpen als je bepaalde vragen hebt waarop ik kan ingaan. En als je het leuk vindt: abonneer je op de komende berichten. En kom met tips ter verbetering van de weblog. Daar ben ik mee geholpen en uiteindelijk ook jij als lezer!

Het boek van Manenschijn ligt nog naast me op tafel. Ik heb er al wel wat in zitten neuzen, maar werd toch nog ietsje meer getrokken door het boekje van Jan Offringa over modern geloven.

Hij probeert te verklaren waarom mensen vandaag de dag vertwijfelt raken in het geloof. Maar hij probeert ook te zoeken naar modern geloven, de twijfel voorbij. Twijfelen is niet vanzelfsprekend een je op en hellend vlak begeven. Dat gebeurt pas als je het in je zelf opsluit, het onbespreekbaar laat. Dan woekert het voort en kan het einde zoek zijn. Offringa geeft ook houvast aan wie door de twijfel heen gaat. Hij doet dat in de vorm van het aanbieden van (alternatieve) inzichten. Ook wil hij het beeld bestrijden dat mensen die geloven niet voor vol aangezien kunnen worden.

Geloven is niet meer vanzelfsprekend in West-Europa. Toch zijn er nog een heleboel mensen die zich christen noemen. Zij weten van geloven als levensstijl en levenskunst. Offringa schaart zich achter Marcus Borg. Geloven heeft te maken met vertrouwen dat de mensen kennen, ondanks het wantrouwen en de angstige bezorgdheid die het bestaan oproepen. Geloven heeft ook te maken met trouw en loyaliteit aan de God die mensen ervaren als bron of doel van hun leven. Dat alles heeft weer te maken met visie: het perspectief waarmee je naar de werkelijkheid kijkt en antwoorden geeft. Voor een christen is het bestaan leven schenkend, voedend, genadig. Dit perspectief lokt een gelovig antwoord uit van engagement en delen.

Geloven staat op de tocht. Er zijn twijfels. En het is een heel complex, door elkaar lopend beeld waardoor mensen afhaken. Mensen leggen de nadruk op eigen plezier en zij onverschillig geworden. Mensen keren zich af, omdat geloof ongezonde angst en schuld oproept. Mensen vinden geloof een projectie omdat ze het niet kunnen verbinden met nieuwe inzichten. Mensen kunnen God niet rijmen met bittere raadsels.
Offringa maakt trouwens attent op een wonderlijk verschijnsel: God en godsdienst verdwijnen, maar komen ook weer terug. De ervaring van het verbreken van de vertrouwde samenhang doet ons tegelijk ook weer zoeken naar een bezield verband. Het rationele denken beroofd de wereld van betovering, maar stelt ook weer de vraag naar het geheim. Het sacrale trekt zich terug, maar we zoeken ook weer nieuwe rituelen.
Offringa haalt Erik Borgman aan: Religie verandert van gedaante; heb oog voor die metamorfose. Religie voldoet niet meer aan van te voren vastgestelde definities, maar laat zich kennen als verweven met de cultuur en verborgen in het alledaagse. Daarin functioneert ze als visie op wat in die cultuur als waardevol en heilig ervaren wordt. Religie verdwijnt niet, maar komt uit de wereld op. Theologie (en de kerk) moet niet alleen de geloofstraditie bestuderen, maar ook sporen van God in de werkelijkheid ontdekken.

Offringa ziet vanuit de Verlichting een mens opkomen die zich gelijkwaardig voelt aan anderen; die kritisch nadenkt en zelfstandig is; en die tolerant is naar wie een andere visie of levensstijl heeft. Z’n ontwikkeling valt in cultuur en samenleving waar te nemen. Maar kan zich ook in een individueel mensenleven afspelen. Hij zoekt naar een moderne, gezonde manier van geloven die niet om de Verlichting heen wil maar haar verworvenheden honoreert en eenzijdigheden buiten de deur houdt.

4 thoughts on “Modern geloven

  1. Hallo Peter,
    Ik moet je eerlijk zeggen dat ik best wil reageren, maar wat je hier deelt is voor mij weer een jaar studie/lezen op zich. Dus eerst een tip: maak je blog-entries behapbaar voor volgers die niet zoveel tijd hebben.

    Nou vooruit dan. Waarom ga je niet weer eens terug naar de basis van het christendom, back to basics! I.p.v. in al die theologische wijsheden eentje te vinden waar je het eigenlijk al mee eens bent. Dus nog een tip: boek 1: Simply Christian van Tom Wright, boek 2: De filosofie van Christus van Frederic Lenoir. Maar dat is misschien te simpel. Maar ja, ik ben ook geen theoloog :-).
    Succes !
    Groet,
    Kees

    1. Ha Peter,
      Spannend hoop ik.
      Ik herken er wel wat van, ken de twijfel die denk ik ook bij deze tijd hoort. We zijn ons er van bewust dat het leven niet simpel maar ingewikkeld is: ik ken niet alle overwegingen van mensen, heb niet alle kennis over het hoe en wat en dan ontstaat vanzelf het zoeken van mijn weg, een weg. De weg? Kortom dat gaat niet zonder twijfel. Maar dat is geen vijand.
      Of de tip van Kees, terug naar de basic mij helpt? Ik denk het niet zomaar, 1, 2, 3. Want wat zijn de basics (die gaat nog wel) maar hoe geef ik dat handen en voeten (en da’s niet simpel).
      Dus modern geloven: ik ben benieuwd.
      Hartelijke groeten. Richard

  2. Leuke site!. Er zijn nog weinig goede sites over dit onderwerp te vinden.
    Ben blij met jullie post!
    Ik kan helaas geen bookmark aanmaken naar petervanderschans.wordpress.com in Firefox. 🙁 Weten jullie hoe dit komt?

    Groetjes Barbara

Laat een reactie achter bij KeesReactie annuleren